Elektrik tüketimi üzerindeki tüm vergiler, fatura borcunun yüzde 21’ine denk gelmektedir. En büyük vergi kalemi de KDV oranıdır.
Türkiye’de nüfus ve elektrik tüketimi her geçen yıl arttığı için altyapı ihtiyacı için elektrik enerji fonu ücreti tahsil edilir. Ayrıca Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun giderlerinin karşılanabilmesi için elektrik faturalarında TRT payı isimli bir bedel yer alır.
Bir elektrik faturasının yüzde 1’i TRT Payı’dır. Bir elektrik faturasının yüzde 0.35’i de Enerji Fonu’na ayrılır. Yani 2 kalemde 100 TL’lik bir faturada 1 TL 35 kuruşluk kesinti artık yapılmayacak.
2020 yılında TRT, bandrol gelirleri hariç tüm hanelerdeki elektrik faturalarından 1 milyar TL kasasına koymuştu. Bir başka değişle vatandaşlar faturalarındaki yüzde 1’lik ek kesinti ile 1 yılda TRT’ye 1 milyar lira kaynak sağlamıştı. Gelelim elektrik faturasındaki bedel ve vergilerin oranlarına.
Bir faturada şu gider kalemleri yer alır:
* Elektrik Tüketim Bedeli: Tükettiğiniz elektriğin kWh fiyatı ile çarpılması sonucu elde edilir. Bir elektrik faturasının %49.95’i Elektrik Tüketim Bedeli’dir.
* Elektrik Dağıtım Bedeli: Elektrik dağıtım şirketinin sağladığı hizmet için ödenen bedelidir. İndirim yapılamaz. Bir elektrik faturasının %30.95’i Elektrik Dağıtım Bedeli’dir.
* TRT Payı: Elektrik tüketim bedelinin %2’sidir. Bir elektrik faturasının %1’i TRT Payı’dır.
* Enerji Fonu: Elektrik tüketim bedelinin %0.7’sidir. Bir elektrik faturasının %0.35’i Enerji Fonu’na ayrılır.
* Belediye Tüketim Vergisi (Elektrik Tüketim Vergisi): Meskenler ve ticarethaneler için elektrik tüketiminin %5’i, sanayi için elektrik tüketiminin %1’idir. Bir elektrik faturasının %2.5’i mesken ve ticarethane için Belediye Tüketim Vergisi’dir.
* Katma Değer Vergisi (KDV): Bir elektrik faturasının %15.25’i KDV’dir.
Peki pandemi etkisiyle elektrik tüketiminin evlerde yüzde 15 arttığı tespit edilirken Türkiye’de ortalama hanelerin elektrik faturasındaki kış aylarında seyir nedir?
Ortalamada en düşük tüketim Ekim ayında, en yüksek tüketim de Ocak ayında olmaktadır. En yüksek tüketimin olduğu Ocak ayının en düşük tüketimin olduğu Ekim ayına oranı 1.35’tir. Yani sabit elektrik bedeli ile bile Ekim ayından Ocak’a tüketim ve faturalar %35 artmaktadır. Mevsimsel tüketim değişimlerinden dolayı elektrik faturalarında
-Ocak ayı faturaları Ekim ayına göre %35,
-Kasım ayı Ekim’e göre %8,
-Aralık ayı Kasım’a göre %12, Ocak ayı da Aralık ayına göre %12 daha yüksek gelmektedir. Bu yükselişler Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs’ta geri düşmektedir.
Tüketici, her ay giderek yükselen elektrik tüketimlerinin yol açtığı elektrik fatura artışlarını genelde zam olarak algılamaktadır. Oysa ki bu tüketimin sebebi mevsimsel değişimlerdir.