Kısadalga’dan Mehmet Çetingüleç, Borsa’da yaşanan aşağı yanlışsız hareketlenmenin tahlilini yaptı. Küçük yatırımcının ipten döndüğünü vurgulayan Mehmet Çetingüleç, önümüzdeki hafta üst gerçek bir eğilimin olacağını söz etti.
İşte o yazı:
Borsada nefes kesen bir hafta sona erdi. Pay senedi yatırımcıları ipten döndü. Ocak ayı boyunca Borsa İstanbul’da endeksi aşağı üst oynatan ‘testereciler’ yeni yatırımcıları gaye aldı. Kısa müddette volatilitenin bu kadar yüksek olduğu bir devir pek görülmüş değil.
BİST 100 endeksi 3 Ocak’ta 5 bin 626 puana kadar yükseldikten sonra 2 Şubat Perşembe günü 4 bin 479 puana kadar geriledi. Bu düzeyin altına inilmesi durumunda 4300 hatta daha aşağıya gerçek sert bir sarkma olacaktı, lakin panik yaratmayı hedefleyenler maksadına ulaşamadı. Zira küçükler satmadı. Paylardaki çok paha kaybına karşın yatırımcı sayısı azalmadı…
SPK da harekete geçince Perşembe günü kapanışa hakikat başlayan alışlar Cuma günü hızlandı ve endeks günlük yüzde 5.16 artışla haftayı 4 bin 997 puandan kapattı. Böylelikle yatırımcılar derin bir ‘Oh’ çekebildi.
Yerli spekülatörlerin yanı sıra, evvelden uzun vadeli yatırım yapan yabancı bankaların artık neredeyse günlük süreçlerle borsayı kumarhaneye çevirmesi endeksin düşmesine yol açıyor. Yabancılar günlük de olsa yüksek hacimli süreç yapıyor. Fakat borsada 15 yıl boyunca yüzde 60’ların üzerinde seyreden yabancı hissesinin yüzde 29’a kadar gerilemesi, yerlilerin hakimiyeti ele geçirmesi, dış kaynaklı sarsıntıların tesirini azaltıyor. Ayrıyeten son 10 gündür Akbank, Halk Bankası, Kontrolmatik üzere şirketlerin kendi paylarını satın alarak daha fazla düşüşe müsaade vermemeleri küçük yatırımcıyı destekleyen kıymetli bir etken.
Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran, Borsa İstanbul’da süreç gören pay senetlerinin piyasa pahası 31 Aralık 2022 tarihinde 6 trilyon 200 milyar lirayla tepe yaptıktan sonra, dalgalı bir seyrin akabinde 700 milyar lira eriyerek 31 Ocak’ta 5 trilyon 500 milyar liraya indi. Sarsıntı Şubat ayında da devam etti ve 1-2 Şubat 2023 tarihlerinde pay senetleri 260 milyar lira üzere ağır bir kıymet kaybına daha uğradı. Payların piyasa bedeli 2 Şubat 2023 tarihi itibariyle 5 trilyon 240 milyara indi. Son 33 günlük kayıp 960 milyar liraya yükseldi. Lakin Cuma günü gelen alışlarla payların toplam kıymeti 260 milyar lira yükselerek yine 5 trilyon 500 milyar liraya ulaştı. Kayıp 700 milyara düştü.
İlginç olan, yüksek paha kaybına karşın küçük yatırımcıların beklemeyi başarmasıydı. Bu direnç ve sabır, borsaya yeni girenlerin günlükçü değil uzun vadeli yatırımcı olduğunu gösteriyor.
Yatırımcıların panik olmadığı bilgilere de yansıdı. Geçen yıl sonunda 4 milyon olan yatırımcı sayısı 2 Şubat gün sonu itibariyle 3 milyon 990 bine geriledi. Yalnızca 10 bin kişi borsadan çıkmıştı. Lakin 3 Şubat’taki yükseliş sırasında giden 10 bin kişinin geri döndüğü ve yatırımcı sayısının tekrar 4 milyona yükseldiği görüldü. Küçük yatırımcıların borsada kalması paniğin büyümesini önlerken, yüksek fiyattan sattıkları payları düşük fiyattan geri toplamayı planlayanların oyunu bozulmuş oldu. Hakikaten testerelerin çalıştığı, endeksin üst aşağı süratli hareketler yaptığı süreçte işlem hacmi düşük kaldı. Küçük yatırımcılar büyük dalgalanmaları şimdilik “mal kaptırmadan” atlatmış görünüyor.
Peki neden satmadılar?
Yeni gelen yatırımcıların birçok birinci sefer halka açılan şirketlerin paylarını satın almışlardı. Anlaşılan bu şirketlerin daha fazla prim yapacağını düşünüyorlar.
Ayrıca seçim öncesi pay senetlerinde yeni bir ralli beklentisi devam ediyor. Bu sabrın altında, hükümetin seçime giderken 4 milyonluk dev bir kitleyi mağdur etmeyeceğine, en azından devlet denetimindeki pay senetleri üzerinden endeksi üst taşıyacağına olan inanç da var.
Bundan sonra ne olur?
Borsa endeksinin 4 bin 800’lerdeki kritik seviyeyi aşıp 4997’den kapanması değerliydi. Üst istikametli ivmelenme için önümüzdeki hafta 5020 ve 5060 düzeylerinin aşılması gerekiyor.
Borsa dışına bakacak olursak…
Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarında 9 puanlık siyaset faizinin üzerine 3 puanlık ek faiz koyma sonunun kaldırılmış olması borsaya alternatif oluşturabilir. Bankalar 3 puanlık ek faizi şimdi cazibe yaratacak oranda artırmadılar. Önümüzdeki PPK toplantısında siyaset faizinin yüzde 9’dan, yüzde 8’e çekilmesi bekleniyor. Bu beklenti faiz artırım isteğini sınırlıyor.
Ancak bankalar bu formda daha fazla duramaz. Fon yaratmak zorundalar. O nedenle KKM faizlerinde artış yakındır.
Uygulamada mevduat faizleri yüzde 30’larda seyrediyor. Ocak enflasyonu TÜİK’e nazaran yüde 6.65, yıllık yüzde 57.68 arttı. ENAG’a nazaran, Ocak ayında yüzde 9.26, yıllık yüzde 121.62 artış var. Bu sayılar dikkate alındığında yüzde 30’luk faizin bile düşük olduğu görülüyor.
KKM ve mevduat faiz oranlarının cazip bulunmaması şimdilik borsada çözülmeyi engelliyor.
Döviz cephesi hala durağan. Borsada derin sarsıntı olurken bile dövizin hareketlenmemesi dikkat alımlı…
Borsa İstanbul’da kaba tabiriyle “keriz silkeleme” seanslarının şimdiye kadar başarılı olamadığını söylemek mümkün. Bundan sonra da benzeri denemeler olabilir.
Ancak elinde pay senediyle düşüşe yakalananlara borsada çok söylenen bir taktiği hatırlatmak gerekir: “Bekleyen kazanır…”
Meşhur bir kelam daha var:
“Herkes satarken al, herkes alırken sat…”