2021 yılını çip krizi, bayide araç bulma sorunu ve kesintisiz bir şekilde gerçekleşen fiyat artışları ile geçiren otomotiv sektörünün, Ocak-Kasım dönemindeki ihracat ve üretim performansı ortaya çıktı.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, ilk 11 ayda otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0.3 azalarak 1 milyon 144 bin 356 adet, otomobil üretimi ise yüzde 7 azalarak 706 bin 265 adet olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde, otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 2 artarak 834 bin 594 adet olurken, otomobil ihracatı da yüzde 2 azalarak 507 bin 399 adet oldu.
Ocak-Kasım döneminde Türkiye’nin toplam otomotiv ithalatı yüzde 5.7 oranında artarak 394 bin 332 adede yükselirken, otomobil ithalatı ise yüzde 1’in altında bir düşüş ile 313 bin 80 adede geriledi.
Üretim ve ihracat rakamlarının dalgalı seyrettiği ilk 11 ayda, otomobil ve hafif ticari araç pazarı ise 675 bin 107 adet seviyesinde gerçekleşti.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Ocak-Kasım döneminde otomobil satışları da geçen yıla göre yüzde 2.1 oranında azalarak 518 bin 294 adede düştü.
Açıklanan rakamlar, otomotiv sektörünün güncel durumunu gözler önüne sererken, yılın bitmesine sayılı günler kala markaların elinde ne kadar araç kaldığı yönünde de fikir veriyor.
Basit bir hesapla, 11 aylık otomotiv ithalatına, aynı dönemdeki toplam üretim rakamını eklersek, Kasım ayı sonuna kadar Türk otomotiv endüstrisinin eline ne kadar araç geçtiğini hesaplayabiliriz.
Yine, 11 aylık ihracat ve iç pazar satış verilerini topladığımızda ise, otomotiv sektörünün elinden çıkan araç sayısını elde ettiğimizden, iki verinin farkını alarak Kasım ayı sonunda markaların elinde kalan otomobil ve hafif ticari araç sayısına ulaşabiliyoruz.
Bu yöntem ile, yılın ilk 11 ayının sonunda Türkiye’de henüz satışı gerçekleşmeyen toplam 28 bin 987 adet sıfır kilometre aracın kaldığını söyleyebiliriz.
Öte yandan, yukarıdaki tabloda yer alan iç pazar satış rakamı içinde, 2020 yılında ithal edilen fakat satışı 2021’de yapılan araçların da yer aldığını belirtmek gerekir.
Fakat, bu kategoriye giren araç sayısına ulaşamadığımızdan, markaların elinde bizim tespit ettiğimiz rakamın üstünde bir stok olabileceğini de varsayabiliriz.
OSD ve ODD verilerini birlikte incelediğimizde bir başka önemli tablo daha karşımıza çıkıyor.
Öyle ki, OSD’nin Kasım ayı raporunda 11 aylık ithal otomobil sayısı 313 bin 80 olarak açıklanıyor. ODD’nin verilerine göre, 11 ayda Türkiye’de satılan ithal otomobil sayısının da 313 bin 80 adet olması ise, ithal edilen tüm otomobillerin yıl içinde satıldığını ve markaların elinde ithal araç stoku olmadığını gösteriyor.
Sonuç olarak, yıl başından bu yana devam eden bayilerde araç bulma sorununun otomotiv sektörünün raporlarına da yansıdığını söyleyebiliriz.