Vatandaşın gündeminde temel tüketim ürünlerine gelen zamlar var. Son haftalarda akaryakıta, şekere ve ekmeğe arka arkaya zamlar geldi. Enflasyon, bütçelerdeki etki gücü dolayısıyla sürekli merak edilen ve gündemde olan konular arasında yer alıyor. Peki enflasyon nedir, neden olur? İşte detaylar…
ENFLASYON NEDİR?
Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışa denir. Enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatların genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir.
ENFLASYON NEDEN OLUR?
Enflasyon, genellikle talep şişkinliğinden ve maliyet masraflarının kabarmasından ileri gelebilir. Ancak enflasyon için evrensel olarak kabul görmüş bir kuram yoktur. Çeşitli ekonomist ve akademisyenlerin hipotezleri vardır.
ENFLASYON ÇEŞİTLERİ NELERDİR? EKONOMİYİ NASIL ETKİLER?
Farklı nedenler enflasyonu tetikleyebilir. Enflasyonunu başlıca 3 türü vardır.
Para enflasyonu: Bir mal ve hizmet, talepten daha fazla arza sahipse o şeyin değeri düşer. Eğer para arzı piyasada talepten çok daha yüksekse, paranın değerini düşer. Sonuç olarak piyasadaki her şeyin fiyatı yükselir.
Maliyet enflasyonu: Üretilen mal ve hizmetlerin maliyetinin sürekli artmasıyla oluşur. Emek, sermaye ve doğal kaynaklardaki maliyet artışı, piyasaya sunulan ürünlerin fiyatlarına da artış olarak yansır.
Talep enflasyonu: En yaygın enflasyon türü olan talep enflasyonunda para bolluğundan dolayı daha fazla mal ve hizmet talep edilir ve bu da fiyatların artmasına yol açar. Harcamalar ve ihracat toplamının üretim ve ithalat tutarını aşması durumunda gerçekleşir.