Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, düzenlediği basın toplantısında inşaat sektörünün karşı karşıya olduğu sıkıntıları ve çözüm önerilerini anlattı, soruları yanıtladı. Eren, pandeminin başladığı geçen yılın mart ayından bu yılın ekim ayına kadar olan dönemde inşaat sektörünün ana girdilerinde yüzde 279’a varan artışlar yaşandığını, ortalama maliyet artışının ise yüzde 113 olduğunu söyledi. Asgari ücret ile birlikte işçilikteki maliyet artışının da kaçınılmaz olarak artacağını belirten Eren, “Asgari ücretin 4 bin lira olacağı izlenimi var” dedi.
“4000 – 4500 TL ASGARİ ÜCRET MAKUL”
Eren, kendisinin asgari ücrete ilişkin görüşünün sorulması üzerine ise “4000 – 4500 lira arasındaki asgari ücretin toplumsal açıdan makul olduğunu düşünüyorum. Bizlerin de biraz fedakârlık yapmamız gerekiyor. İşçilik maliyetinin altyapı projeleri maliyetindeki payı yüzde 8, konut inşaatında ise yüzde 15. Bizim için önemli olan kısım, maliyetlerimizin yüzde 85’ini oluşturan ve kur artışına bağlı olan girdilerimizi içeren kısım” diye konuştu.
Konut üreticisi müteahhitlerin maliyet artışlarını konut fiyatlarına yansıtmak zorunda kalacaklarını belirten Erdal Eren, “İnşaat girdilerinde ortalama yüzde 113 olan maliyet artışları ucuza konut satılmasını engelliyor” dedi.
“MEZAR SOYGUNCULARI”
Geçen yıl konut kredisi kampanyası sırasında eldeki konutların çoğunun satıldığını ancak dövizdeki hareketlenme karşısında vatandaşın konut alımında yeniden bekleme politikası izlemeye başladığını belirten Eren, “Mezarlık soyguncuları hariç şu an konut alan yok” diye konuştu.
“ÇÖZÜM BULUNAMAZSA KONUT FİYATLARI YÜZDE 50-60 DAHA PAHALI OLUR”
Konut inşaatında en yüksek maliyeti arsa fiyatlarının oluşturduğunu vurgulayan Eren, şöyle devam etti:
“Bazı bölgelerde arsa maliyeti, bina yapım maliyetlerinden yüksek kalmaktadır. Ucuz konut üretilebilmesi için devletin piyasaya verebileceği en büyük destek, kamu arazileri vasıtasıyla uygun fiyatlı arsa üretilmesi olacaktır. Bir çözüm bulunamazsa girdi maliyetlerindeki artışın da etkisiyle konut fiyatları yüzde 50 – 60 daha pahalı olacak.”
Eren, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin sektöre yansıyıp yansımadığına ilişkin bir soru üzerine, “Faizlerdeki indirim henüz bizim kredi maliyetlerimize yansımadı. Konut kredisi faizleri önce 1.29’a, sonra 1.24’e indi. Konut ihtiyacı olan vatandaşlar için yüzde 1.24 hala yüksek bir faiz oranıdır. İhtiyaç sahipleri için konut kredi faizlerinin psikolojik eşik olan 1’in altında olması gerekir” cevabını verdi.
SEKTÖR FİYAT FARKI KARARNAMESİ VE TASFİYE/DEVİR HAKKI BEKLİYOR
Erdal Eren, kamu ile iş yapan müteahhitlerin çok daha büyük sıkıntı ile karşı karşıya olduklarını söyledi. Konut üreticilerinin maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtabildiklerini ama kamu projelerini üstlenen müteahhitlerin işlerini devam ettirmekte zorlandıklarını kaydeden Eren, şöyle konuştu:
“Maliyetler yüzde 100’ün üzerinde artmış iken kamu yüzde 67 civarında fiyat farkı ödemesi yapıyor. Demir fiyatı 3 bin lira iken kamu ile sözleşme imzalamış olan bir müteahhit için bugün demirin maliyeti 11 bin liranın üstünde. Meslektaşlarımızın zararının en azından bir kısmının telafi edileceği fiyat farkı ödemesi çıkmalı. Daha önce öngörülmesi mümkün olmayan bu yüksek maliyetler müteahhitlere yüklenmeye devam ederse üstlenmiş oldukları kamu projelerini sürdüremez hale geleceklerdir.”
Erdal Eren, sorunun çözümü için ilave fiyat farkı kararnamesi çıkarılmasını, işi sürdüremez hale gelenler için de şartsız tasfiye ya da devir hakkı verilmesi gerektiğini söyledi. Daha önce benzer ekonomik sorunların olduğu dönemlerde bu uygulamalara başvurulduğunu hatırlattı.
Eren, kamuya iş yapan müteahhitlerin ceza yemeden işi durdurabilmek için kar yağsın diye dua ettiklerini belirtirken, “Beklentilerimiz karşılanmazsa gelecek sene şantiyelerimizin açılması zor olur” dedi.
20 MİLYAR LİRA ALACAK, 15 MİLYAR LİRA BORÇ
Müteahhitlerin kamudan alacaklarının 15-20 milyar lira dolayında olduğunu belirten Eren, buna karşılık bankalara 15 milyar lira borçları bulunduğunu söyledi. Alacaklarını tahsil edemedikleri için bankalara kredi faizi ödediklerini kaydeden Eren, sektörde bir müteahhit battığı zaman kendisiyle birlikte birçok sektörden işletmenin iflas ettiğini belirtti.