2022’nin Global Yatırım Holding için yenilenme yılı olacağını anlatan Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman hem dünya ekonomisi hem Türkiye ekonomisine yönelik beklentileri ile holdingin hedeflerini Habertürk’e anlattı.
Türkiye’nin değerli Türk Lirası ile kalkınma şansının olmadığını ifade eden Kutman, yılsonu dolar kuru beklentisini 16 civarı olarak açıklayarak “Türk toplumu Amerikan toplumu gibidir. Ne görse onu alabilir. Amerika bunu yapabilir ama biz yapamayız. Tüketim çılgınlığının engellenmesi lazım. Ancak diğer yandan gıda enflasyonunun kontrol altına alınması gerekiyor. Yıllardır hiç bakmam, şu anda markete gittiğimde ilk kez gıda fiyatlarına bakıyorum. Bonfilenin fiyatı 291 liraydı, almadım” şeklinde konuştu.
Şirketlerin enflasyondan arındırılmış halde kar marjlarının çok yüksek olduğunu söyleyen Kutman, bunun nedeninin rekabet eksikliği olduğunu bu durumun özellikle perakendede kendini gösterdiğini belirterek, mutfağı ilgilendiren alanlarda rekabetin olmamasının kabul edilemeyeceğini dile getirdi. Kutman, “Tarlada 1 lira 80 kuruş olan şey 8 liraya sofranıza geliyor. Çalışmasını yaptık. Nakliyesi, kamyonu, kasası 3 lira 20 kuruşa çıkıyor. Aradaki fark çok. Amerika’da böyle birşey olamaz. Çünkü rekabet var” diye konuştu.
Bu yüksek kar marjları ile Borsa İstanbul’da işlem gören şirket hisselerinin çok çok ucuz kaldığını dile getiren Kutman, bu durumu şu örnekle açıkladı: “Bunun kendi şirketimden biliyorum. Şirketi parçalayıp satsak en az hisse başına 20 lira eder. Ama hissenin değeri 2 lira 24 kuruş. Bunun nedenlerinden birisi ortaklarımızdan birisinin sermaye artırımına katılmayıp hisselerini satması. Onun getirdiği ağırlık ortadan kalktı şimdi. Ben payımı artırıyorum ve artırmaya devam edeceğim. Yabancıların eninde sonunda borsaya geleceğini söyleyen Kutman, “İnsan kendi halkının zeka, kabiliyetine inanmalı. Yabancı gelmese de Borsa İstanbul büyür.”
Borsanın gelişmemesinde bankaların hisse senedi işlemi yapmalarının rolü olduğunu da bildiren Kutman, özellikle Bireysel Emeklilik Sistemi’nde devlet katkısının yüzde 30 olmasının iyi olduğunu otomatik katılım sisteminin zorunlu hale getirilmesinin sermaye piyasalarının önünü açabileceğini ifade etti.
Dünya ekonomisinde son dönemde yaşananları değerlendiren Kutman, pandemi nedeniyle kapanmaların ardından birikmiş talebin bir anda patlaması nedeniyle hiç bir lojistik zincirinin buna uyum sağlayamadığına değinerek “Siz dünyayı birden bire yüzde 10-20 büyütürseniz buna hiçbir sistem yetmez. Buna uygun altyapı yok. Konteyner gemilerinin bekleme süresi 5-6 aya çıktı. Tabii konteyner ve lojistik fiyatları uçtu. Tahminime göre 2022’nin ortalarında herşey 2019’da neyse oraya dönecek ” diye konuştu.
Diğer yandan bu dönemde teknolojinin de 3-4 yılda alacağı yolu 2-3 ayda aldığını anımsatan Kutman, şunları söyledi: “Bunların hepsi birleşince dünya bir değişime uğradı. Örneğin uçaklarda business yolculuğu hala büyümüyor ancak turistik yolculuk yüzde 80-90 artmış durumda. Çünkü insanlar artık iş için seyahat etme gereksinimi hissetmiyor. Çok önemli bir faktör de insanların artık çalışmak istememesi. İnsanlar hem devletlerin yardımları hem de pandemide evde otururken biriktirdiği parasını değerlendirme yöntemlerini keşfetti. Amerika’da kapanma döneminde günlük hisse alım satımının yüzde 72’sini bireyler yaptı. Farklı bir dünyaya girdiğimiz kesin.”
Kutman, 2020’den ve 2021’in üçüncü çeyreğine kadar holdingin toplam gelirlerinin yüzde 45’ini oluşturan liman gelirlerinin sıfırlandığını belirterek “Çok sıkı bir tokat yedik ancak bu gelişmeleri erken gördük. Mart 2020’de çok sıkı önlemler aldık. Limanların bulunduğu ülkelerde devletler teşvikler verdi. Çalışan desteğinin yanı sıra limanları işletmemizi sağlayan imtiyaz sözleşmelerinden doğan yükümlülükler ertelendi. 2020’den 2021 sonuna kadar yüzde 25 ile 50 gelir artışı beklerken bu olmadı. Liman grubunda 2021’in son çeyreğinde işler açılmaya başladı. 2022’den çok umutluyuz” dedi.
Kutman, 2022 beklentilerini Rahim Ak’a anlattı
4 ana sektörde faaliyet gösteren Global Yatırım Holding’in bulunduğu 2 alanın son zamanlarda hızla değişen dünyada çok doğru sektörler olduğunu dile getiren Kutman, “Bunlardan ilki kuruvaziyer liman işletmeciliği. Çünkü insanlar çok fazla tatil yapacak. 2023’te yolcu adedi astronomik artacak. 2022 de çok iyi gidiyordu Omicron ile kesintiye uğradı. Bu iş kolunda 15 ülkede 26 limana ulaştık. Bu çok büyük bir portföy. Türkiye’den çıkan kendi alanında dünyanın en büyük şirketiyiz. Seneye 10.5 milyon 2023’te en az 15 milyon yolcu geçecek limanlardan. 2022’de 3-5 liman daha alacağız” dedi.
Holding faaliyet gösterdiği ikinci doğru alanın portföy yönetimi olduğunu anlatan Kutman, “İnsanlar artık paralarını portföy yönetim şirketlerine bırakıyor. 2020’de İstanbul Portföy’ün yönettiği fonlar 10 milyar liraydı. 2021 sonunda 29 milyar lira ila kapattı ve Türkiye’nin en büyüğü oldu. Önümüzdeki sene 40-50 arasında olur bu rakam. İstanbul Portföy yaptığı teknoloji yatırımları ile birleştirip ayrı bir şirket haline getirip halka açacağız. Bu alanda her yıl yüzde 50 büyüme bekliyoruz ” şeklinde konuştu. Holdingin iştigal konusu diğer 3 alandan gayrimenkulün kiraların Türk Lirası, borçların döviz olması sorunu yaşadığını vurgulayan Kutman, Natürelgaz’ın da kendi içinde büyüdüğünü söyledi.
2022 beklentilerini dile getiren Kutman, limanlara çok sayıda stratejik ortak talebi olduğunu, 2022’de bunu değerlendireceklerini kaydederek “Gönlüm yapmaktan yana. Çok büyük şirketlerden teklif var. 2022 Haziran’da CEO’luğu bırakacağım, limanlar ve teknolojiye konsantre olacağım. Ayrıca teknolojide yatırım yaptığımız 1-2 şirkette çıkış yapabiliriz” dedi.
Kutman, 2021’de piyasalara sözü olan borcun azaltılmasına ağırlık vereceklerini, 82 milyon dolardan 43 milyon dolara inen holdingin borcuyla ilgili olarak “Aynı zamanda şirketler de büyüdü. Operasyonel tüm şirketler de temettü dağıtıyor. Dolayısıyla holdingin paraya ihtiyacı kalmadı. Bir numaralı hedefimiz borcu 10-20 milyon dolara düşürürsek bu başarıdır. özkaynaklarımız ile teknolojiye yatırımı düşünüyoruz. Çok iyi bir şirket çıkarsa tabii ki bakarız” şeklinde konuştu.
Kutman, limanlarda 2022 yılında gelirlerin yüzde 400, FAVÖK’te (Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi kar) ise 40 misli yükselişi beklediklerini kaydetti. Elektrik enerjisinde gelirlerde yüzde 54 FAVÖK’te yüzde 71 büyüme beklendiğini aktaran Kutman madende ise gelirlerde yüzde 104 FAVÖK’te yüzde 92 artış hedefleri olduğunu belirterek, “Özetle FAVÖK rakamımızın ortalamada yüzde 250 dolayında artarak 1.3 ile 1.4 milyar lira arası olmasını bekliyoruz” dedi.
2022’de limanlar ve teknoloji hariç başka yatırım yapmayı düşünmediklerini söyleyen Kutman, şu bilgileri verdi: “Holding olarak teknolojide de yurtdışında 5 şirkete yatırım yapmış haldeyiz. Füzyon enerjisi üzerine çalışan General Fusion ile genç sporcuları izlemeye yönelik programlama yapan Overtime’in yatırımcıları arasında Jeff Bezos da var. Aynı zamanda Bill Gates de General Fusion’ın yatırımcıları arasında yer alıyor. Kripto varlıkların yönetiminde faaliyet gösteren Blockfi’a yatırım yaptığımızda değeri 2 milyar dolardı. Kısa zaman için 75 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. Ayrıca kurucularının Türk olduğu Firefly’da ve bunun yanı sıra Jumptuit adlı başka bir şirkette de yatırımcıyız. Diğer yandan İstanbul Portföy’ün yurtiçinde 40-50 teknoloji yatırımı var.” Önceleri 100 milyar dolarken Apple şirketinin ve 5 milyon dolara PayPal’ın yüzde 40’ını almadığını anlatan Kutman, bu tecrübelerden aldığı ders ile ciddi anlamda kripto varlık yatırımı yaptığını söyledi. Bununla birlikte kripto para yatırımlarının kişisel olduğunu, holding veya iştiraklerle bir ilgisinin bulunmadığına dikkat çekti